Mocht er in de toekomst in Limburg een compacte kerncentrale gebouwd worden, dan kunnen burgers via de onlangs opgerichte Atoomcoöperatie daar een aandeel in kopen. De coöperatie wil dat burgers en bedrijven kunnen meebeslissen en meeprofiteren van de bouw van kleine kernreactoren, die volgens de initiatiefnemers onmisbaar zijn in de energietransitie.

De Atoomcoöperatie, uniek in de wereld, wordt dinsdag officieel in Amsterdam gelanceerd. Ze is al lid van de Alliantie voor Kernenergie in Limburg. Dat project, waarvan de provincie aanjager is en waarin onder meer ook bedrijven van Chemelot zijn vertegenwoordigd, onderzoekt de mogelijkheden en onmogelijkheden van kernenergie in Limburg.

„Er zijn al vele energie-coöperaties in Nederland waarin mensen mede-eigenaar kunnen worden van een windpark of zonneweide”, zegt medeoprichter Patrick Bauduin van De Atoomcoöperatie. „Wij kijken of wij dat ook voor kerncentrales mogelijk kunnen maken.”

Stabiel

Het initiatief wil voorstanders engageren en de bouw van kleine centrales versnellen. „We investeren momenteel sterk in zon en wind, maar zijn qua stroom afhankelijk van het weer”, stelt medeoprichter Wim Fleuren uit Voerendaal.

We hebben gewoon een stabiele en leveringszekere energievoorziening nodig. Kernenergie zal ons daarbij helpen. Wij willen met bestuurders, bewoners en bedrijven om de tafel en ze motiveren om te investeren in leveringszekerheid en betaalbaarheid van energie.”

Investeringen

Zodra er een project en locatie zijn gekozen zullen er voor de verschillende fases van het project investeringsrondes worden uitgeschreven waar leden (burgers en bedrijven) van de coöperatie aan kunnen deelnemen.

‘Atoomstroom nodig om snel groeiende energiehonger te stillen’

Wim Fleuren (64) uit Voerendaal is medeoprichter van De Atoomcoöperatie. Hij is een warm pleitbezorger van atoomstroom en wil particulieren de kans geven om te investeren in de bouw van kleine kerncentrales.

Waarom moeten burgers lid worden van de coöperatie?„Wij willen mensen enthousiast maken voor kernenergie, want met alleen zonne- en windenergie redden wij het niet. Zeker niet op de langere termijn, als de stroomhonger fors toeneemt. Immers: alles en iedereen moet van het gas af en over op elektriciteit. De industrie, maar ook de bakker op de hoek en de huishoudens. Door samen te werken krijgen we langjarig zicht op een stabiele, schone en betaalbare energievoorziening. Leden krijgen de kans om mee te denken, ideeën aan te dragen, prioriteiten te stellen en in de toekomst eventueel actief te investeren en mee te profiteren.”

Uit onderzoek van energiebedrijf Zonneplan blijkt dat pas 28,7 procent van de Limburgers warm loopt voor kernenergie.„Zoals er ook tegenstanders zijn willen wij vooral een beweging zijn voor mensen van goede wil. Het enthousiasmeren van burgers is een eerste belangrijke stap. Als straks de zon niet schijnt en het windstil is, wordt de stroom duur of valt uit. Back-upsystemen als batterijen zijn erg kostbaar. Wij hebben die kernreactors echt nodig. Een groot voordeel is ook dat ze geen CO₂ uitstoten. En de warmte die vrijkomt bij de energieproductie kan ten goede komen aan de gebouwde omgeving of de industrie.”

Wat kost een kleine kerncentrale?„Populair op dit moment is de BWRX-300 van GE Hitachi, goed voor 300 megawatt. De kosten voor zo’n kleine, modulaire kernreactor worden geschat op circa 1,5 miljard euro. Als bedrijfsleven, burgers en overheid zich samenpakken kan er snel worden gescoord. Het juridische vergunningstraject is natuurlijk een uitdaging. Daar gaan zo’n drie, vier jaar overheen. De bouwtijd vergt ook nog eens drie tot vier jaar.”

Hoe kunnen burgers miljarden bij elkaar krijgen?„We gaan een financieringsmodel opzetten waarbij we slechts een klein deel als eigen vermogen op tafel hoeven te leggen. De rest van de som wordt bij elkaar gebracht met behulp van geldverstrekkers en andere financiers. Afhankelijk van de support door de leden zal het aandeel in een nieuwe kerncentrale groter of kleiner zijn.”

Hoe profiteert een burger van zijn investering?„Wanneer het ingelegde bedrag gaat renderen, wordt er dividend uitgekeerd. Per project wordt een risicoprofiel vastgesteld. Zo ver zijn we echter nog lang niet. Eerst willen we draagvlak creëren, burgers en bedrijven engageren, krachten bundelen. We willen langzaam beginnen. Gelukkig loopt de provincie Limburg voorop. Het is goed mogelijk dat de eerste kleine centrale in deze provincie gaat landen.”

Is het wel aantrekkelijk om jaren vooruit te financieren, nog los van de terugverdientijd?„Het is een keuze. Je krijgt in de tussentijd rente op de investering en plukt er later de revenuen van. Zoiets zal zeker niet voor iedereen zijn weggelegd.”

Wat is de meerwaarde van een centrale als er voldoende zonnestroom is?„Als er genoeg zonne- en windenergie voorhanden is, zou je met atoomstroom tijdelijk waterstof kunnen maken. Waterstof is een energiedrager die je makkelijk kunt opslaan voor de periodes dat er minder stroom voorhanden is. Je zou de waterstof ook rechtstreeks aan de industrie kunnen leveren.”

De verwachting is dat de provincie eind dit jaar de knoop doorgehakt over de wenselijkheid van een of meer kleinere kerncentrales.„Het is belangrijk dat er snel duidelijkheid komt. Wij moeten aan de gang, met zo veel energie-intensieve industrie in deze provincie. We kunnen het ons niet veroorloven dat ooit een deel stilvalt omdat er niet genoeg zonne- of windstroom voorhanden is.”